Mở cửa mã hay còn gọi là khai mộ là phong tục từ xa xưa của người Việt. Lễ này sở hữu căn nguyên được du nhập từ Trung Hoa và vươn lên là tục lệ chính thức. Sau lúc chôn chứa người chết được 3 ngày lễ mở cửa mã sẽ được diễn ra. Bởi quan niệm cho rằng, người nhà lúc mất 3 ngày phải mở cửa mã để vong linh người chết được vô cùng thăng nơi Tịnh độ.

Nghi thức cúng như sau:
Thắp nhang khấn chư vị tôn thần dẫn dắt vong hồn người đã chết về nghe kinh, chứng minh lễ khai mộ. Thầy tụng kinh thỉnh chư vị thần và triệu linh làm phép trệu tịnh.

Các thành viên trong gia đình chia nhau mỗi người 1 ít đậu, một người đại diện cầm cây mía, lồng chim đi theo thầy cúng vừa niệm phật vừa rải đều đậu. Đi quanh co mộ đủ 3 vòng thì trở lại vị trí cũ rồi phóng sanh chim, đốt tiền vàng mã, lạy tạ thôn thần. Sau ấy dẫn vong trở về nhà cúng an linh.

Ý nghĩa của lễ cúng cửa mã
Cây thang nam bảy tấc, nữ chín tấc với ý nghĩa để người chết leo ra khỏi huyệt mồ. Năm thiết bị đậu và gạo muối và nước để người chết ăn cho no dạ. Cây mía lau chín đốt biểu tượng cho chữ cù lao bởi lau chính là lao đồng âm.

Con gà con sở hữu ý nghĩ tượng trưng như các con nay trơ tráo lang thang như gà con lìa mẹ. Ngoài ra, gà con còn là gà linh, khi bị đánh nó kêu lên khiến vong linh người chết đang mê muội chưa biết đã chết, thức giấc ra.

Xem thêm: mở cửa mả là gì